Parti Tüzüğü

BİRİNCİ KISIM - GENEL ESASLAR

MADDE 1- PARTİNİN ADI, MERKEZİ VE ÖZEL İŞARETİ

Sosyaldemokrat Halklar Partisi, T.C. Anayasası ve yürürlükteki kanunlar çerçevesinde faaliyette bulunan bir kuruluştur. Parti Genel Merkezi Ankara'dadır. Partinin özel işareti, Kirmizi daire içinde bulunan beyaz çember içerisinde renkli cicek/kelebek figürü olup, figürün altında "SOSYALDEMOKRAT HALKLAR PARTİSI" ibaresi yer almaktadır. Partinin kısaltılmış adı SHP'dir.

MADDE 2- PARTİNİN AMACI

Parti,

1. T.C. Devletinin bölünmez bütünlüğünü, ulusun huzur ve mutluluğunu, insan hakları çerçevesinde korumayı,
2. T.C. Devleti Anayasası'nın temel ilkelerine bağlı, din ve devlet işlerini birbirinden ayrı tutma prensibi ile vicdan özgürlüğünden yana, din ve dil özgürlüğünde bağnazlığa karşı, kişisel inançlar ve sosyal demokrasiye saygılı olmayı,
3. Türkiye'nin çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmasını, liberal ve atılımcı bir ruhla gerçekleştirmeyi, bu amaçla bireyin refah, mutluluk ve hürriyeti için yeniden yapılanmayı,
4. "Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir" ilkesine tam anlamı ile hâkim ve çok partili demokratik sistemi korumayı ve yaşatmayı, bağımsız hukuk devleti olan T.C. her acidan modern cagdas halde gelistirmeyi,
5. Bireylerin huzuru için gerekli, ayrimciliga-irkciliga yer vermeden ortak ulke catisi altinda ortak vatandaslik olgusu ile butunleserek, birlik beraberlik icinde temiz çevre temiz toplum, dürüst yönetim ve ulusal güvenlik öğeleri olan temel gereksinimleri, sosyaldemokrat anlayışla işleyip Türkiye'yi özenilen bir ülke haline getirmeyi,
6. Türkiye'nin liberal demokrasiye ve ekonomiye inancını geliştirmeyi,
7. Türkiye'nin ekonomik kaynaklarını, liberal bir çerçeve içinde yüceltmeyi ve ulaşılacak yüksek refah düzeyinin bireylere dengeli dağılımını sağlamayı,
8. 2000'li yıllarda, Türkiye'nin ileri ülkeler arasında yer almasını, girişimci sektörün, silahlı kuvvetlerin, sendikaların, basın, üniversite ve diğer anayasal kuruluşların sosyaldemokratik değişim programından aynı ölçüde yararlanılmasını, yenilikçi ve köklü bir değişim programı ile gerçekleştirmeyi amaçlayan bir siyasi partidir.

İKİNCİ KISIM - TEŞKİLAT 

BİRİNCİ BÖLÜM - ÜYELER 

MADDE 3- ÜYE OLMA ŞARTI

PARTI'ye Partinin tüzük ve programını kabul ettiğini bir beyanname ile belirten, başka bir siyasi partiye kayıtlı olmayan, on sekiz yaşını doldurmuş, medenî ve siyasi hakları kullanma ehliyetine sahip, yasalarca siyasi partilere üyelikleri açıkça yasaklanmamış, her T.C. vatandaşı, partiye belirli bir aidatı ödemeyi kabul etmek koşuluyla üye olabilir.

 MADDE 4- ÜYE OLAMAYACAK KİMSELER

Hâkimler ve savcılar, Sayıştay dâhil yüksek yargı organı mensupları, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar ile işçi niteliği taşımayan diğer görevlileri, Silahlı kuvvetler mensupları ile, Yüksek Öğrenim öncesi öğrenciler

Kamu hizmetlerinden yasaklılar,

Zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolaylı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkum olanlar,

Herhangi bir suçtan dolayı, ağır hapis veya taksirli suçlar hariç 3 yıl veya daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar,

Türk Ceza Kanunu'nun İkinci Kitabının birinci babında yazılı suçlardan veya bu suçların işlemesini aleni olarak tahrik etme suçundan mahkûm olanlar,

Türk Ceza Kanunu'nun 312. Maddesinin ikinci fıkrasında yazılı halkı sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etme suçlarından mahkûm olanlar, PARTİ 'ye üye olamazlar.

Yüksek Öğretim elemanları, yasaklamanın dışındadır. Bunlar hakkında, Yüksek Öğretim Kanunu uygulanır.

Anayasa ve Siyasi Partiler Yasası'nda Yapılacak değişiklikler ile bu maddede yazılı üyelik sınırlamalarında değişiklik yapılarak, konulan sınırlamaların bir kısmının ya da tamamının kaldırılması halinde, kaldırılan sınırlamalar herhangi bir değişiklik yapılmasına gerek olmaksızın bu tüzükten çıkarılmış sayılır.

MADDE 5- ÜYELİĞE GİRİŞ VE ÜYELİĞİN SONA ERMESİ

Üyeliğe Giriş

PARTİ 'ye üye olmak isteyen kişi üç nüsha olarak düzenleyeceği ve en az bir partili üyenin takdim imzasını taşıyan üyelik talep formunu sürekli oturduğu veya işinin bulunduğu ilçe başkanlığına teslim eder. Talep edilmesi halinde üye adayına alındı belgesi verilir. İnternet ve benzeri yollarla da üyelik başvurusunda bulunulabilir. Bu yöntemle iletilen üyelik başvurularına ilişkin usul ve esaslar Başkanlık Divanı kararları ya da Başkanlık Divanınca kabul edilecek yönetmelikle belirlenir.

İlçe yönetim kurulu, giriş beyannamesindeki bilgileri tam ve yeterli görmediği takdirde başvuru sahibinin durumunu oturduğu yerdeki partililerden ve resmi mercilerden ayrıca sorabilir. Bu süre 30 günü aşamaz.

İlçe Yönetim Kurulu, Parti üyeliğine alınmasında bir mahsur görülmeyen adayların müracaatını kabul eder ve beyanname sahibini, müracaatının tarih ve sırasına göre üye kayıt defterine kaydeder. Durum beyanname sahibine bildirilir ve talebi halinde imzası karşılığında PARTİ üye kimlik kartı verilir.

Üye adayının müracaatı İlçe Yönetim Kurulu tarafından reddedilmiş ise itirazının reddedildiğinin yazılı olarak kendisine bildirildiği tarihi takip eden 7 gün içinde ilçenin bağlı olduğu il yönetim kuruluna itiraz edilebilir. İl yönetim kurulu itirazı 10 gün içinde inceleyerek müspet veya menfi bir karara bağlar. Bu karar kesindir.

Bir üye ancak bir ilçede kaydolabilir. Sürekli oturduğu veya işlerinin bulunduğu yer değişmedikçe kaydı başka bir ilçeye nakledilemez. Üye partiye kayıtlı olduğu ilçeden ayrıldığı takdirde, kaydını nakletmek istediği ilçeyi kayıtlı olduğu ilçenin ilçe başkanlığına bildirir. Bildirim üzerine ilçe başkanlığı, üye kaydının gidilen ilçe örgütüne aktarılmasını sağlamakla görevlidir. Kayıtlı olduğu ilçe içinde adres değiştiren üye de yeni adresini ilçe başkanlığına bildirir.

Üye olmak isteyen, ikamet ettiği ilçede, Parti teşkilâtı bulunmadığı hallerde en yakın ilçe başkanlığına ya da merkez ilçe başkanlığına üyelik başvurusunda bulunabilir. Bu durumdaki kişilerin, üyelik talepleri ile ilgili işlemler, başvurulan ilçe başkanlıkları tarafından yapılır. Ancak, başvuru sahibinin ikamet ettiği ya da çalıştığı adresin bağlı bulunduğu ilçede teşkilât kurulduğunda, bu kişilere ait üyelik kayıtları re'sen ilgili ilçe teşkilâtına gönderilir.

Merkez Karar ve Yönetim Kurulu gerekli gördüğü haller ve yerlerde üye kayıtlarının iptaline ve yeniden yazımına karar verebilir.

İlçe Yönetim Kurulu başvuru belgelerinin birer kopyasını, il ve ilçe kodları ile ilçe üye defterindeki üye numarasını da yazmak suretiyle, üyelik kaydının yapıldığı tarihi takip eden bir ay içinde Bağlı olduğu İl Başkanlığına ve Genel Merkez'e gönderir. Başvuru belgelerinin asılları İlçe örgütünün ilgili dosyasında saklanır.

Üyeliğin Sona Ermesi

PARTİ üyeliği istifa, ölüm veya başka bir parti üyeliğine intisap etme hallerinde sona erer. Bu durumun belgelenmesi şarttır.

Tüzüğün 3. Maddesinde açıklanan üye olma şartlarını herhangi bir sebeple sonradan kaybedenler ile üyeliğe giriş beyannamesini imzaladıkları tarihte bu şartları haiz olmadıkları sonradan anlaşılan üyelerin, üyelik kayıtları ilçe yönetim kurulu kararıyla silinir. İlçe başkanlığı bu durumu üyelik kaydı silinen kişiye yazılı olarak tebliğ eder.

Kaydının silindiğinden haberdar olan ilgili, üye kaydının silinmesine karşı 5 gün içinde kaydının olduğu ilçenin bağlı bulunduğu İl başkanlığına itirazda bulunabilir. İl yönetim kurulu kararına karşı, üyenin 5 gün içinde Genel merkeze itiraz hakkı vardır. Genel Merkezin kararı kesindir.

İlçe başkanları bir ay içerisinde parti üyeliği düşen bütün üyeleri nedenleri ile birlikte bağlı olduğu il başkanlığı ve Genel Merkeze yazı ile bildirmek mecburiyetindedirler.

MADDE 6- GENEL MERKEZCE PARTİYE KABUL VE KAYIT

Ülkeye büyük hizmeti geçmiş kimseler partiye Genel Başkanca kabul edilir. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu, uygun gördüğü kimselerin partiye kaydına karar verebilir. Bunların giriş beyannameleri kanuni ikametgâhlarının bulunduğu ilçeye gönderilerek kayıtları yaptırılır. Genel Başkan ve Merkez Karar Yönetim Kurulu'nca Partiye kabul edilen kimseler hakkında partinin diğer organlarınca hiç bir itiraz ileri sürülemez.

MADDE 7- PARTİDEN AYRILMIŞ OLANLARIN YENİDEN KABULÜ

Partiden ayrılanların yeniden kabulü ancak İl yönetim kurulunun kararı ile mümkündür. İl yönetim kurulu, karar vermeden önce ilçe yönetim kurulunun görüşünü alır. İl Yönetim Kurulunun bu kararı kesindir. Partiden daha önce ayrılmış olan Merkez Karar ve Yönetim Kurulu üyeleri, Merkez Disiplin kurulu üyeleri, milletvekilleri, büyük şehir belediye başkanları, merkez ilçe belediye başkanları ve il başkanlarının yeniden kabulü ancak Merkez Karar ve Yönetim Kurulu'nun kararı ile mümkündür. Bu karar kesindir.

MADDE 8- ÜYELERİN PARTİ İÇİ İLİŞKİLERİ

PARTİ üyeleri,

T.C. Anayasası ve kanunlarına, partinin program tüzük ve yönetmeliklerinde belirtilen hükümlerine ve partinin yetkili organlarınca verilen kararlara uymak,

Parti programında belirtilen esaslara aynı fikir ve inanç doğrultusunda üyeler arasında bulunması gereken dostluk, kardeşlik ve arkadaşlık bağlarıyla çalışmak,

Siyasal hayatta, fazilete, üretkenliğe, yeteneğe, emeğe uygun yükselmenin esas olduğuna inanmak ve bu ilkelere uymak,

Siyaseti onurlu bir sosyal hizmet sayarak görev almak için yarışmak,

Her türlü parti faaliyetlerinde açıklık ve özgür tartışmayı esas almak,

Özel yaşamlarında, görev yerlerinde ve işlerinde, üyesi bulundukları kurum, kurul ve kuruluşlarda partinin ilkelerine ve doğrultusuna uygun davranmak ve çalışmak,

Partinin ilkelerini yaymak hedeflerini gerçekleştirmek için çalışmak,

Partinin birliğini parti içindeki sevgi, saygı, huzur ve ahengi bozacak davranışlardan sakınmak,

Siyasal görevleri özel çıkarlar için kullanmamak, siyasette etkinlik kazanmak için kimseye şahsi çıkar sağlamamak,

Sosyal ve siyasal hayatta fazileti savunmak, korumak ve gerçekleştirmek için çaba göstermek,

Bu yolda kışkırtıcı hareketlerden kaçınmakla yükümlüdür.

MADDE 9- ÜYELERİN PARTİ DIŞI İLİŞKİLERİ

PARTİ üyeleri,

Türkiye Cumhuriyetinde herhangi bir bölgenin, ırkın, mezhebin veya sosyal bir sınıfın diğerine hakim veya imtiyaz sahibi olması amacına yönelik faaliyette bulunamaz,

Yurttaşlara kin, nefret ve partizanlık gibi zararlı duygu ve fikirleri aşılamak sureti ile milli birliği sarsmaya ve bozmaya çalışan her türlü fikir ve davranışlarla savaşmayı vatan borcu bilir,

Ulusal çıkarların kişisel çıkarlardan daha önde geldiği anlayışı ile devlet organlarının bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine göre çalışması gerektiğine inanır,

Bütün vatandaşlar arasında sevgi ve saygıya dayalı, samimi bir kardeşliğin oluşması için her türlü çabayı gösterir.

MADDE 10- PARTİ ÜYELİĞİNİN SAĞLADIĞI HAKLAR

PARTİ üyeleri parti içi toplantılara katılmak, düşünce ve dileklerini bildirmek,

Kongre delegeliğine ve parti organlarına aday olmak, seçildiklerinde görev alarak çalışmak,

Seçimlerde aday yoklamalarına girmek ve seçildiklerinde partinin aday listelerinde yer almak,

Parti program ve tüzüğünün uygulanması ile ilgili görüş ve düşüncelerini kademelerini izleyerek parti teşkilat ve görevlilerine yazılı ve sözlü olarak duyurmak haklarına sahiptir.

İKİNCİ BÖLÜM - TEŞKÎLAT KADEMELERİ

MADDE 11- KADEMELERİ OLUŞTURAN BİRİMLER

Parti Teşkilatı: belde, ilçe, il ve merkez teşkilatı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Parti Grubu, il genel meclisi ve belediye meclisi gruplarından ibarettir. 

Teşkilat kademeleri aşağıdaki birimlerden oluşur;

1. Belde Teşkilatı

• Belde Başkanı
• Belde Yönetim Kurulu

1. İlçe Teşkilatı

• İlçe Kongresi
• İlçe Başkanı
• İlçe Yönetim Kurulu

1. İl Teşkilatı

• İl Kongresi
• İl Başkanı
• İl Yönetim Kurulu
• İl Disiplin Kurulu

1. Genel Merkez Teşkilatı

• Büyük Kongre
• Genel Başkan
• Merkez Karar ve Yönetim Kurulu
• Genel Başkanlık Divanı
• Merkez Disiplin Kurulu
• Müşterek Disiplin Kurulu

1. Guruplar

• Belediye Meclisi Gurubu
• İl Genel Meclisi Gurubu
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Gurubu

MADDE 12- MÜLKİ İDARE TAKSİMATINA UYULMASI

Parti teşkîlatı mülki idare bölümlerine uygun olarak; Belde teşkîlatı il ve ilçeler dışında belediye teşkîlatı olan yerlerde İlçe teşkîlatı illerin merkez ilçeleri ve ilçe merkezlerinde, İl teşkîlatı il merkezlerinde, Genel merkez teşkîlatı Ankara ili merkezinde kurulur. Belde teşkîlatı ilçe başkanlığına, ilçe başkanlığı il başkanlığına, il başkanlığı Genel Merkeze bağlıdır. Her mülki idare bölümünde, yukarıda belirtilen teşkîlat birimlerinden sadece biri bulunur.

Yardımcı kol, kurul, komisyon ve yurtdışı temsilciliklerin kurulabileceği yerler, Merkez Karar ve Yürütme Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir.

MADDE 13- PARTİ TEMSİLCİSİ

İlçe seçimlerine katılacak delege seçimlerini gerçekleştirmek ve gerekli işlemleri yürütmek üzere her mahallede ve köyde partiye kayıtlı üyeler arasından biri, ilçe yönetim kurulunca, köy ve mahalle toplantılarında parti temsilcisi olarak görevlendirilir. MKYK uygun gördüğü takdirde temsilcilerinin seçimle tespitine karar verebilir.

MADDE 14- YARDIMCI KURUL VE KOMİSYONLAR

PARTİ' nin amaç ve ilkelerine uygun çalışmaların en etkin şekilde yürütülmesi için her kademedeki teşkilât birimleri kendi içlerinde geçici veya sürekli olarak, çalışma, araştırma ve danışma kol, kurul, komisyon, masa ve meclisleri ve yurt dışı temsilcilikleri oluşturabilir. Yardımcı kol, kurul, komisyon ve yurtdışı temsilciliklerin oluşturulma ve çalışma biçimleri ile, bunların görev ve yetkileri, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu tarafından çıkartılacak yönetmeliklerle düzenlenir. Bütün parti teşkilâtı, parti tüzüğü ve yönetmelikleri hükümlerinin gösterdiği şekil ve şartlar dışında ve bu hükümlerin göstermediği bir sonuç ve hal tarzına göre karar alamazlar, uygulayamazlar. Böyle kararlar alındığı takdirde Merkez Karar ve yönetim Kurulu bu tür kararları tatbik etmemek ve ettirmemek yetkisine sahiptir.

MADDE 15- KÖY VE MAHALLE TOPLANTILARI, DELEGE SEÇİMLERİ

Köy ve mahalle toplantıları yapma görevi, belde teşkîlatı bulunan yerlerde belde yönetim kuruluna, diğer köy ve mahallelerde köy ve mahalle parti temsilcisine aittir. İlçe yönetim kurulu gerekli gördüğü hallerde toplantılara müşahit yollayabilir. Köy ve mahalle toplantıları yapılmadan önce, İlçe başkanlığı, ilçeye bağlı her köy ve mahallede oturan parti üyelerinin listelerini, üye kayıt defterine uygun olarak ayrı ayrı hazırlayıp, ait olduğu köy ve mahallenin parti temsilcisine, belde teşkîlatı olan yerlerde belde yönetim kuruluna gönderir. Adreslerin açıkça yazıldığı bu listeler toplantılardan on beş gün önce, köy ve mahallede uygun bir yere, ilçede parti binasının kapısına asılarak ilan edilebilir. Partiye kayıtlı olduğu halde isim listeye yazılmamış, ya da o muhtarlıkta oturmadığı veya işyeri olmadığı halde listeye adları yazılmış üyeler hakkında, listelerin asıldığı tarihten itibaren 5 gün içinde, herhangi bir üye tarafından ilçe yönetim kuruluna itiraz edilebilir. İlçe yönetim kurulu itirazları 3 gün içinde karara bağlar ve listelerde gereken düzeltmeleri yaparak aynı şekilde ilan eder. Karar derhal alındı belgesiyle şikâyetçiye tebliğ edilir. İlçe yönetim kurulu 3 gün içinde karar vermez veya şikâyetçinin itirazını reddederse, ilgili il yönetim kuruluna itiraz edebilir. İl yönetim kurulunun verdiği karar kesin olup, ilçe yönetim kurulu bu karara göre işlem yapmak zorundadır. Üyenin il yönetim kurulundan alacağı karar, toplantıya iştirak için yeterlidir. Köy ve mahalle toplantılarının tarihi, saati ve yeri (bu yerin herkese açık olması lazımdır.) toplantı gününden 10 gün önce toplantının yapılacağı köy ve mahallede uygun bir yere, ilçede parti binasının kapısına asılır. Köy ve mahalle toplantıları, parti temsilcisi tarafından veya belde teşkîlatı olan yerlerde belde başkanı tarafından ilan edilen gün, saat ve yerde yoklama ile açılır. Kayıtlı üyelerin yarısından bir fazlası hazır olmadığı takdirde, toplantı bir saat sonraya bırakılır. İkinci toplantıda hazır bulunan üyelerle iktifa olunur. Köy ve mahalle toplantılarında, bu tüzüğün 18. Maddesine uygun olarak ilçe kongresine katılacak miktarda asil, bu sayının yarısı kadar yedek delege seçilir ve seçim tutanağı eğer ilçe başkanlığı tarafından görevlendirilmiş kadar yedek delege seçilir ve seçim tutanağı eğer ilçe başkanlığı tarafından görevlendirilmiş müşahit varsa bu müşahidinde imzasını da alarak derhal ilçe başkanlığına gönderilir. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu, her türlü delege seçimlerini kısmen veya tamamen iptal etmeye, yeniden yaptırmaya ve lüzum gördüğü hallerde delege seçimlerini bizzat yürütmeye ve yürütecek görevlileri seçmeye yetkilidir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM - BELDE TEŞKÎLATI

MADDE 16- BELDE YÖNETİM KURULU

İl ve ilçeler dışında belediye teşkîlatı bulunan her yerde bir başkan ile en az iki en çok dört üyeden oluşan belde yönetim kurulu teşkil edilir. Belde teşkîlatının ilk kurucu başkan ve yönetim kurulu, ilçe yönetim kurulunun görüşü alınmak suretiyle, il yönetim kurulu tarafından atanır. Belde başkanı ile yönetim kurulları, her kongre döneminde bağlı olduğu ilçe kongresinden önce, delege tesbitleri için tüzüğün 15. Maddesi uyarınca o belde de yapılacak olan toplantıda, aşağıdaki şekle göre seçilir.

İlgili beldenin belediye hudutları dahilinde ikamet eden veya işyeri bulunan her üye, belde yönetim kurulu başkan veya üyelikleri için adaylığını koyabilir yahut aday gösterebilir. Belediye meclisi ve il genel meclisi üyeleri belde teşkîlatında görev alamaz. Adayların belirlenmesine müteakip toplantı başkanının nezaretinde yapılacak gizli oylamada en fazla oy alan adaylar asıl üyeliğe, sonra gelen adaylar yedek üyeliğe seçilmiş olur. Yeter sayıda yedek üye çıkmaması halinde olan mevcutla iktifa olunur. Belde yönetim kurulu asıl üyeliğine seçilenler kendi aralarında gizli oyla bir başkan seçer. Başkan seçiminde salt çoğunluk aranır. Belde başkan ve yönetim kurulu, bağlı olduğu ilçe yönetim kurulunun üçte iki çoğunlukla alacağı görevden uzaklaştırma kararını, il yönetim kurulunun üçte iki çoğunlukla onaylaması ile görevden alınabilir. MKYK'nın görevden alma hakkı saklıdır.

MADDE 17- GÖREV VE YETKİLER

Belde yönetim kurulu belediye hudutları dahilinde partinin hizmetlerini yerine getirmekle görevlidir. Belde yönetim kurulu:

Belde halkının partiye karşı ilgi ve sevgisini arttırmak,

Partinin program ve prensiplerini yaymak için gayret sarfeder,

Belde sakinlerinin üye olmaları için çalışır,

Belde kamu hizmetleri ile ilgilenir,

Belde hudutları dahilinde ikamet eden partili üyelerin onaylı bir listesini parti başkanlığından alarak toplantılar için hazır bulundurur.

İlçe kongresi için yapılacak delege seçimini, ilçe başkanlığının göstereceği takvimi içerisinde gerçekleştirir. Bu amaçla yapılacak toplantının yer, gün ve saatini mahalli usullerle partililere duyurur.

Belde teşkîlatında görev alan başkan ve üyelerin ad ve soyadlarını, doğum yeri ve tarihlerini, meslek ve sanatlarını, ikametgahlarını gösterir onaylı listelerin birer örneğini seçimden sonra ki bir hafta içerisinde kaymakamlığa tevdii edilmek üzere ilçe başkanlığına verir.

Üst kademelerin vereceği talimat ve görevleri yerine getirir.

Seçimlerde parti adaylarının kazanmaları için çaba harcar.

Belde teşkîlatı hudutları dahilinde bulunduğu ilçe yönetim kuruluna bağlıdır. Bu itibarla çok acil ve önemli bir sebep olmadıkça il başkanlığı ile yazışmaya girmez.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM - İLÇE VE İL TEŞKÎLATI 

MADDE 18- İLÇE KONGRESİ DELEGELERİ

İlçe kongresi seçilmiş ve tabii üyelerden teşekkül eder. Seçilmiş üyeler 400'den fazla olamaz.

1. Seçilmiş üyeler 

İlçeye bağlı mahalle ve köylerdeki kayıtlı ve partili üye sayısı 400 veya daha fazla ise; 400 sayısı, partinin son milletvekili genel seçiminde o ilçede aldığı oy sayısı toplamına bölünür, elde edilen katsayı her köy ve mahallede son milletvekili genel seçiminde partinin aldığı oy sayısıyla çarpılır. Çıkan sayı köy ve mahalleden seçilecek delege miktarını gösterir.

Her belde, mahalle ve köyün ilçe kongresine göndereceği delege sayısı ilçe yönetim kurulunca tespit edilerek, delege seçimlerinden 3 ay önce il yönetim kuruluna gönderilir. Bu listeler il yönetim kurulunca incelenip tasdik edilmek suretiyle kesinleşir. Bu listelere karşı tasdik tarihinden itibaren 1 ay içerisinde Genel merkez teşkîlat başkanlığına itiraz edilebilir. İtiraz üzerine teşkîlat başkanlığınca verilen karar kesindir.

Köy ve mahalleye isabet eden delege sayısı kadar o köy ve mahallede partili üye yoksa, eksik üye kadar delegelik boş bırakılır. Bu delegelik başka bir köy veya mahalleden doldurulamaz.

Köy ve mahallenin genel seçiminden sonra kurulması, kaldırılması, bölünmesi birleştirilmesi gibi sebeplerle buralarda partinin aldığı oy miktarının resman tespit edilememesi halinde delege miktarının tespitine il yönetim kurulunun önerilerini dikkate alarak Genel Merkez Teşkîlat Başkanlığı yetkilidir.

1. Tabii Üyeler

İlçe başkanı, ilçe yönetim kurulu üyeleri, partili ilçe belediye başkanı ve ilçeye bağlı diğer belediyelerin başkanları, ilçe kongresinin tabii üyesidir. Merkez ilçelerde büyükşehir belediye başkanı hariç olmak üzere, partili il belediye başkanı ve merkez ilçe çevresindeki diğer partili belediye başkanları merkez ilçe kongresinin tabii üyesidir.

1. Onur Üyeleri 

Parti üyeliği devam eden eski ilçe başkanları, o ilçede belediye başkanlığı yapmış olan üyeler ile ilçenin bağlı bulunduğu ilin partili eski ve yeni milletvekilleri, o ilçenin partili il genel meclisi üyeleri, ilçe kongresinin onur üyeleridir. Bu üyeler söz alabilir fakat oy kullanamazlar.

MADDE 19- DELEGE LİSTESİNİN SEÇİM KURULUNA BİLDİRİLMESİ

İlçe başkanlığı köy ve mahalle toplantılarından sonra ilçe kongresi için seçilen delegelerin listesini, kongreden en az 15 gün önce, iki nüsha halinde o yerin ilçe seçim kurulu başkanına vermekle yükümlüdür. İlçede birden fazla ilçe seçim kurulu bulunması halinde delege listeleri birinci ilçe seçim kurulu başkanına verilir. İlçe seçim kurulu tarafından onaylanan delege listesi ilçe kongresinin yoklama cetvelini teşkil eder.

MADDE 20- İLÇE KONGRELERİ

İlçe kongreleri yasa ve parti tüzüğümüzde belirlenen zamanlarda olağan ve gerek duyulan zamanlarda olağanüstü toplanır. İlk toplantıda gerekli yasal çoğunluk sağlanamadığı takdirde ikinci toplantı çoğunluk aranmaksızın yapılır. İki toplantı arasındaki süre 1 günden az 7 günden fazla olamaz. Toplantının günü, yeri, saati, gündemi ve erteleme vukuunda ikinci toplantının günü saati ve yeri toplantı saatinden en az on gün önce toplantının yapılacağı yerde ve bağlı bulunduğu il merkezinin ilan panosunda asılarak üyelere duyurulur. İlçe başkanlığı delegelerin toplantının, tarih,yer ve saati ile gündeminden haberdar olmasını sağlamak için uygun göreceği yazılı ve sözlü haberleşme tedbirlerini almakla yükümlüdür.

MADDE 21- İL KONGRESİ İÇİN SEÇİLECEK DELEGE SAYISI

İlçe kongresinde il kongresi için seçilecek delege sayısı partinin o ilçe seçim çevresinde son milletvekili genel seçimlerinde aldığıı oya göre aşağıdaki şekilde hesaplanır. 600 sayısı, son milletvekili genel seçimlerinde o il seçim çevresinde partinin aldığı toplam oy sayısına bölünür, partinin aynı seçimlerde o ilçede aldığı oy sayısı ile çarpılır. Bulunan sayı, o ilçe kongresinde il kongresi için seçilecek delege sayısını gösterir. Genel seçimlerden sonra ilçe teşkîlatının yeniden kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi veya diğer sebeplerle ilçede partinin aldığı oy miktarının resmen tespit edilmemesi halinde delege miktarının tesbitine genel merkez teşkîlat başkanlığı yetkilidir.

MADDE 22- İLÇE YÖNETİM KURULU

İlçe yönetim kurullarında görev alacak üyelerin sayısı, 1 (bir) başkan 4 (dört) üyeden oluşur. İlçe kongreleri Başkan ve Yönetim Kurulu üyeleri ile birlikte Yönetim Kurulu üye sayısı kadar Yedek Yönetim Kurulu üyesini de seçer. Belirlenen sayıda Yedek Üye bulunamaması halinde mevcut ile iktifa olunur.

Haklarında geçici de olsa çıkarma cezası verilmiş olup ceza süresi henüz dolmamış bulunan üyeler ilçe yönetim kurullarında ve parti organlarının hiçbirinde görev alamazlar.

MADDE 23- İL KONGRESİ DELEGELERİ

l kongresi seçilmiş üyelerden ve tabii üyelerden teşekkül eder. Seçilmiş üye sayısı 600'den fazla olamaz.

1. Seçilmiş Üyeler

İl kongresi için ilçe kongrelerince, seçilen delegelerdir.

2 Tabii Üyeler 

İlin partili milletvekilleri, il başkanı, il yönetim kurulu üyeleri, il disiplin kurulu başkanı, il disiplin kurulu üyeleri, büyükşehir belediyesi başkanı il kongresinin tabii üyeleridir.

1. Onur Üyeleri

Parti üyeliği devam etmesi kaydı ile, eski il ve disiplin kurulu başkanları, büyükşehir ve il eski belediye başkanları, ilin partili eski milletvekilleri ve il belediye başkanı, il genel meclisi ve büyükşehir veya il belediye meclisi üyeleri ile yönetim kurulu yedek üyeleri il kongresinin onur üyeleridir. Bu üyeler kongrede söz alabilir fakat oy kullanamaz.

MADDE 24- DELEGE LİSTESİNİN SEÇİM KURULUNA BİDİRİLMESİ

İl başkanlığı, ilçe kongrelerinde il kongresi için seçilen delegelerin listesini iki nüsha halinde, kongreden en az 15 gün önce Yüksek seçim Kurulu'nun il kongresi için belirlediği seçim kurulu başkanına verir. İl seçim kurulu başkanı tarafından onaylanan delege listesi kesinleşir ve il kongresinin yoklama cetvelini teşkil eder.

MADDE 25- İL KONGRELERİ

İl kongreleri yasa ve parti tüzüğümüzde belirlenen zamanlarda olağan ve gerek duyulan zamanlarda olağanüstü toplanır. İlk toplantıda gerekli yasal çoğunluk sağlanamadığı takdirde ikinci toplantı çoğunluk aranmaksızın yapılır. İki toplantı arasındaki süre 1 günden az 7 günden fazla olamaz. Toplantının günü, yeri, saati, gündemi ve erteleme vukuunda ikinci toplantının günü saati ve yeri toplantı tarihinden en az on gün önce toplantının yapılacağı yerde ve bağlı bulunduğu il merkezinin ilan panosunda asılarak üyelere duyurulur. İl başkanlığı delegelerin toplantının tarih, yer ve saati ile gündeminden haberdar olmasını sağlamak için uygun göreceği yazılı ve sözlü haberleşme tedbirlerini almakla yükümlüdür.

MADDE 26- BÜYÜK KONGRE İÇİN SEÇİLECEK DELEGE SAYISI

Her il kongresinde, o ili büyük kongrede temsil edecek delege sayısı Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının iki katından fazla olmamak kaydıyla şu şekilde hesaplanır:

Her ilden son genel seçimlerde çıkartılan milletvekili sayısı 2(iki) ile çarpılır. Bulunan sayı ilin büyük kongreye seçilecek delege sayısını gösterir.

Olağan il kongrelerinde, büyük kongre için kaç delege seçileceği kongrelerin başlamasına karar verildiği tarihte Teşkilât Başkanlığınca hesap edilerek Merkez Karar ve Yönetim Kurulu'nun onayından sonra il başkanlıklarına bildirilir.

MADDE 27- İL YÖNETİM KURULU

İl yönetim kurullarında görev alacak üyelerin sayısı, 1 (Bir) Başkan ve 5 (Beş) Üyeden oluşur.. İl Kongreleri, Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri ile birlikte, Yönetim Kurulu üye sayısı kadar yedek Yönetim Kurulu üyesini de birlikte seçer. Belirtilen sayıda yedek üye bulunulamaması halinde mevcutla iktifa olunur.

Haklarında geçici de olsa çıkarma cezası verilmiş olup ceza süresi henüz dolmamış bulunan üyeler ilçe yönetim kurullarında ve parti organlarının hiçbirinde görev alamazlar.

BEŞİNCİ BÖLÜM - İLÇE VE İL KONGRELERİ HAKKINDA MÜŞTEREK HÜKÜMLER 

MADDE 28- KONGRE DÖNEMİ VE DELEGELER

İlçe ve il kongrelerinin toplantı dönemi, Merkez Karar ve Yönetim Kurulunca tespit olunur. Bu süre iki yıldan az üç yıldan fazla olamaz. İlçe ve il kongrelerinde, üst kademe kongresi için belirtilmiş sayı kadar asil, bu miktarın yarısı kadar yedek delege seçimi yapılır. İlçe il kongrelerinin görev süreleri kendilerini seçen kongrenin müteakip olağan toplantısına kadar devam eder. MKYK gördüğü lüzum üzerine istediği yerlerde ve istediği zaman yeni delege seçimine karar verebilir.

MADDE 29- KONGRE GÜNDEMİNİN DÜZENLENMESİ

İl kongresinin gündemi il yönetim kurulu, ilçe kongresinin gündemi ilçe yönetim kurulu tarafından düzenlenir. Kongrede hazır olan delegelerin çoğunluğunun kararı ile gündem maddelerinin sırası değiştirilebilir veya gündeme yeni maddeler ilave edilebilir. Ancak bu konudaki tekliflerin hazır olan delegelerin en az beşte biri tarafından yazılı olarak yapılması gerekir. Üst kademelerin yazılı olarak bildirdiği konular alt kademelerde kongre gündemine konulur.

MADDE 30- KONGRE BAŞKANLIK DİVANI

Kongreyi Başkanlık Divanı yönetir. Kongre açıldıktan sonra bir başkan, bir ikinci başkan ve yeteri kadar katip üyeden teşekkül eden Başkanlık Divanı seçilir. Kongre Başkanı, gizli oyla seçilir Aday tek ise bu seçim işaret oyu ile yapılr. İkinci başkan ve katipler işaret oyu ile seçilir. Divan, üyelerin salt çoğunluğu ile karar alır. Oylarda eşitlik halinde başkanın bulunduğu tarafın görüşü kabul olunur.

MADDE 31- KONGRE BAŞKANININ GÖREV VE YETKİLERİ

Kongreyi Başkanı, toplantı düzenini sağlamak ve tutanağın yazılmasını kontrol etmekle görevlidir. Kongrenin kanun ve tüzük hükümleri çerçevesinde tamamlanması için kongre başkanı lüzum gördüğü tedbirleri alabilir. Kongre başkanı kongre düzenini bozanları, söz hakkının kullanılmasına engel olanları, kışkırtıcılık yapanları, ikaza rağmen konu dışında konuşanları, gerekiyorsa divan kararı ile kongre salonu dışına çıkarmak yetkisine sahiptir. Bu konuda alınacak kararlar kesindir.

MADDE 32- KONGRENİN GÖREV VE YETKİLERİ

Kongreler adını taşıdıkları yönetim kurullarının üst karar ve denetim organlarıdır. Kongrelerde her çeşit yurt sorunları, mahalli ve ülke genelini ilgilendiren her konu ile ilgili olarak görüşmeler yapılır ve mahalli konularda oluşturulan politikaların seçilecek yeni yönetim kurulunun icraatı için genel bir çerçeve oluşturması ve genel konularda oluşturulan görüşlerin parti yönetim kademeleri ve üst organlara götürülmesi yönünde kararlar alınır. Bu nedenle her kongre;

1. Kendi kademesi yönetim kurulunun bütün çalışmalarını tetkik ve müzakere eder. Gelecek hizmet dönemi için seçilecek yeni yönetim kurulunca yapılması gereken işler hakkında gerekli direktifleri verir, kararları alır.
2. Delegelerin tekliflerini inceler, yetkisi içinde olanları karara bağlar, olmayanları yönetim kurulu aracılığıyla bir üst kademeye gönderir.
3. Yönetim kurulunun çalışma raporunu, hesap durumunu inceler, kabul veya reddeder.
4. Gelecek çalışma dönemine ait ve yönetim kurulunca hazırlanmış bütçeyi görüşerek karara bağlar.
5. İlçe kongresi; İlçe başkanını ve ilçe yönetim kurulunun asil ve yedek üyelerini, il kongresine gidecek delegelerin asil ve yedek üyelerini yargı gözetimi altında gizli oy ve açık tasnif esasına göre seçer.
6. İl kongresi, il başkanını, il yönetim kurulunun asil ve yedek üyelerini, il disiplin kurulu asil ve yedek üyelerini ve kongreye gidecek delegelerin asil ve yedek üyelerini yargı gözetimi altında gizli oy ve açık tasnif esasına göre seçer.

MADDE 33- KONGRE KURALLARI 

1. Kongrede ilk önce yönetim kurulunun faaliyet ve hesap raporu okunur. Faaliyet raporu ve yönetim kurulunun hesap durumu hakkında görüşme yapılıp karar verilmeden seçimlere geçilemez. Aksi halde yapılan işlemler geçersiz sayılır.
2. Kongre isterse, yönetim kurulunun kesin hesap raporunu ve hesap durumunu, seçeceği hesapları inceleme komisyonuna verir. Komisyon derhal toplanır, en kısa zamanda raporunu hazırlar ve başkanlık divanına teslim eder.
3. Kongrede söz hakkı, Genel Başkan, Genel başkanlık divanı üyeleri, Merkez karar ve yönetim kurulu üyeleri, Partili milletvekilleri , üst kademe temsilcileri, seçilmiş delege ve tabii üyeler ile onur üyelerine aittir. Başkanlık divanının teklifi ve kongrenin kabulu ile diğer kişilere de söz verilebilir. Çalışma raporuna muhalefet şerhi vermiş olan kurul üyesine rapor lehinde söz verilemez.
4. Kongrelerde yönetim kurullarının ibrası için yapılacak oylamalara, o kademenin başkan ve üyeleri katılamaz.
5. Kongre tutanakları; kongre başkanlık divanınca imzalanır. İlçe kongresinde üç, il kongresinde iki nüsha olarak düzenlenen bu tutanaklar kongre başkanlık divanı tarafından kendi yönetim kuruluna, üst kademe yönetim kuruluna ve Genel Merkez Teşkîlatlanma Başkanlığına en kısa zamanda taahhütlü mektupla gönderilir veya imza mukabilinde teslim edilir.
6. Başkanlık divanı hariç olmak üzere, madde 11 de belirtilen tüm parti organları seçimle iş başına gelir. Her parti üyesi, tüm parti görevleri için aday olabilir, ancak seçimle gelinen kurullardan aynı anda ancak birinde görev alabilir.
7. İlçe ve il kongrelerinde, Başkan, Yönetim kurulu üyesi ve kongre üyesi seçilmek üzere aday olacak üyelerin adaylıklarını olağan kongrelerde kongre tarihinden 10 gün önce, olağanüstü kongrelerde ise 5 gün önce kongreyi düzenleyen organa bidirmeleri gereklidir. Genel Başkan, Merkez Karar ve Yönetim kurulu ve Merkez Disiplin kurulu adaylarının ise, olağan büyük kongre tarihinden 15 gün, olağanüstü kongre tarihinden 7 gün önce adaylıklarını kongreyi düzenleyen makama bildirmeleri gereklidir. Daha sonraki adaylık başvuruları geçerli değildir.

MADDE 34- SEÇİMLERİN YAPILMASI

İl ve ilçe organları ile üst kongre delegelerinin seçimleri, yargı gözetimi altında gizli oy ve açık tasnif esasına göre aşağıdaki şekilde yapılır;

Seçim yapılacak il ve ilçe kongrelerinin delegelerini belirleyen listeler, ilgili ilçe seçim kurulu başkanlıklarına verilir ve kongrenin yeri, günü, saati ile çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususlar bildirilir.

Seçim kurulu başkanı, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri getirtip incelemek suretiyle varsa noksanları tamamlattırdıktan sonra kongreye katılacakları belirleyen listeleri tasdik ve iade eder.

Onaylanan liste ile toplantıya ilişkin diğer hususlar kongrenin toplantı tarihinden 7 gün önce kongresi yapılacak kademenin bulunduğu binada asılmak suretiyle ilan edilir. İlan süresi üç gündür.

İlan süresi içersinde, listeye yapılacak itirazlar hakim tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde kesin olarak karara bağlanır. Bu suretle kesinleşen listeler ile toplantıya ilişkin diğer hususlar hakim tarafından onaylanarak kongresi yapılacak teşkîlata gönderilir.

Seçim kurulu başkanı, bir başkan ile iki üyeden oluşan yeteri kadar seçim sandık kurulu oluşturur. Sandık kurulu başkanı ve bir üyesi memur, diğer üyesi de aday olmayan üyeler arasından seçilir. Ayrıca her sandık için aynı şekilde üçer yedek üye belirlenir. Seçim sandık kurulu başkanının yokluğunda kurula memur üye başkanlık eder.

Seçim sandık kurulu; kanun, parti tüzüğü ve kongre yönetmeliğinin ön gördüğü esaslara göre seçimlerin yürütülmesi, yönetimi ve oyların tasnifi ile görevli olup, bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız devam eder.

Bütün kongrelerde tüm adayların isimlerinin yer aldığı çarşaf liste yöntemi uygulanır.

Ancak seçimlere ayrı liste ile girmek isteyen birden fazla gurup varsa ve gerek yasaların gerekse Parti tüzüğünün belirlediği süreler içinde başvurusunu yapmış bağımsız aday yok ise gurup listeleri ayrı, ayrı ve Başkan, Yönetim ve disiplin kurulları Asil ve Yedek Üyeleri adaylarını gösterir şekilde hazırlanarak oylamaya sunulur. Kullanılan oylar, listeler esas alınarak çoğunluk sistemine göre değerlendirilir. Başkan, Yönetim ve Disiplin Kurulu Asil ve Yedekleri, en çok oy alan listede yazılı Başkan, Yönetim ve illerde Disiplin Kurulu adaylarından listelerde gösterilen konumlarına göre oluşur. Şu kadar ki, seçimde kullanılan geçerli oyların %20 sinden az oy alan listeler değerlendirmeye alınmaz.

Nispî temsil sisteminin ayrıntıları MKYK tarafından hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Seçimlere girecek liste sayısı biri geçmediği ve tüm kurullar için asıl ve yedek üyeleri gösterir tek liste sunulduğu ve başkaca bir aday çıkmadığı takdirde, seçimler seçim kurulunun onaylayacağı bu listenin onaylayacağı oy pusulası olarak kullanılması suretiyle yapılır.

Seçim kurulunca gönderilen seçmen listesinde adı yazılı olmayan üye oy kullanamaz. Oy verecek partili üye, nüfus hüviyet cüzdanı veya resimli üyelik kimlik kartı veya kimlik tespiti amacıyla düzenlenmiş resmi bir belge ile delege olduğunu ispat ettikten ve listedeki isminin karşısındaki yeri imzaladıktan sonra oyunu kullanır.

Seçimi yapılacak kurulu oluşturan üye sayısından çok ismin yazıldığı oy pusulaları ile seçilecek organı oluşturan üye sayısının yarısından az adayın adının yazıldığı oylar geçersiz sayılır.

Seçimin devamı sırasında yapılan işlemlerin veya tutanakların düzenlenmesinden itibaren iki gün içerisinde seçim sonuçlarına yapılacak itirazlar hakim tarafından aynı gün incelenir ve karara bağlanır.

MADDE 35- İL VE İLÇE BAŞKANININ YENİDEN SEÇİLMESİ

İl ve ilçe başkanı en fazla 3 yıl için seçilir, aynı kişi tekrar seçilebilir.

MADDE 36- ŞİKÂYET VE İTİRAZLAR

Köy ve mahalle toplantıları ile kongreler hakkındaki şikâyet ve itirazlar aşağıdaki usullere göre yapılır;

1. Köy ve mahalle toplantıları hakkındaki şikâyet ve itirazlar, o köy ve mahallede partiye kayıtlı üyelerin en az beşte ikisi tarafından toplantıdan sonraki 3 gün içinde il yönetim kuruluna yapılır. İl yönetim kurulu şikâyet konusu olan toplantıya ait dosyayı göndermesini ve görüşünü bildirmesini ilçe yönetim kurulundan ister. İlçe yönetim kurulu iki gün içinde bu isteği yerine getirir. İl yönetim kurulu , dosyanın gelişini izleyen iki gün içinde şikâyet ve itirazı iki gün içinde karara bağlar. İlçe yönetim kurulu görüşünü bildirmez ve dosyayı göndermezse İl yönetim kurulu beklemeksizin karar verir.
2. İlçe kongresine, seçim işlem ve sonuçları dışındaki sebeplerle ileri sürülecek şikâyet ve itirazlar, kongreye katılan delegelerin en az beşte ikisi tarafından, kongreden sonraki üç gün içinde yönetim kuruluna yapılır. İl yönetim kurulu, şikâyet konusu kongreye ait dosyayı inceler ve iki gün içinde karara bağlar. Taraflar il yönetim kurulunun bu kararına karşın kararın tebliğ ve ilanından başlayarak 3 gün içinde Genel Merkeze itiraz edebilir. Genel Merkezin kararı kesindir.
3. İl kongresine seçimler dışında yapılacak şikâyet ve itirazlar il kongresine katılan delegelerin en az beşte ikisi tarafından kongreden sonraki 3 gün içinde Merkez Karar ve Yönetim Kuruluna yapılır. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu, on beş gün içinde itirazı karara bağlar. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu'nun kararı kesindir.

Bir ilçenin köy ve mahallelerinin tamamında veya bir kısmında toplantı yapılmadan yapılmış gösterildiği, ilçe veya il kongresi yapılmadan yapılmış gibi gösterildiğini Merkez Karar ve Yönetim Kurulu haber alırsa, bu toplantı ve kongreleri geçersiz sayarak yeniden yapılmasını ister.

Yukarıdaki süreler içinde görevlerini yapmayanlar, ilgili evrak ve tutanakları kasıtlı olarak yok edenler ve işlerin gecikmesine sebep olanlar hakkında disiplin hükümleri uygulanır.

ALTINCI BÖLÜM - İLÇE VE İL YÖNETİMİ KURULLARI HAKKINDA MÜŞTEREK HÜKÜMLER

MADDE 37- KURUCU YÖNETİM KURULLARI

Belde, ilçe ve il kademelerinin ilk kuruluşunda, yetkili genel merkez organları tarafından kurucu yönetim kurulları oluşturulur. Kurucu yönetim kurulları kendi kademelerinin toplantı ve kongrelerine kadar seçilmiş yöneticilerin hak ve yetkilerine sahip olarak görev ifa eder. Parti üyelikleri devam ettiği sürece, kurucu il başkanı ve kurucu il yönetim kurulu üyeleri ilk il kongresinin, kurucu ilçe başkanı ve kurucu ilçe yönetim kurulu üyeleri ise ilk ilçe kongresinin tabii üyeleridir.

MADDE 38- YÖNETİM KURULLARININ GÖREV BÖLÜMÜ

İl yönetim kurulları ilk toplantılarında kendi aralarında iki ikinci başkan, bir sekreter ve bir muhasip; ilçe yönetim kurulları ilk toplantılarında kendi aralarında bir ikinci başkan, bir sekreter ve bir muhasip seçmek suretiyle görev bölümü yapar. Kurul üye sayısının asgari salt çoğunluğu ile seçim yapılır. Seçilmek için toplantıya katılanları salt çoğunluğunun oyunu almak yeterlidir. Son nüfus sayımına göre nüfusu bir milyonu aşan illerde 3, büyük şehir statüsündeki illerde 4, nüfusu iki yüz elli bini aşan ilçelerde 2 ikinci başkan seçilir. Başkan, ikinci başkan, sekreter, üye ve muhasip üyenin görevleri şöyledir;

Başkan: Partiyi temsil eder. Başkanlığa bağlı teşkîlatı denetler. Hesap işlerine ait belgeleri muhasip üye ile birlikte imzalar, yokluğunda kendisine hangi yardımcının vekalet edeceğini belirler.

İkinci Başkan: Başkanın yardımcısıdır, başkanın kendisine vereceği işlere bakar.

Sekreter Üye: Kanun, tüzük ve yönetmelikler uyarınca gerekli defterleri tutar. Yönetim kurulu tutanaklarını düzenler, karar defterlerini yazar ve imza ettirir, dosyaları ve her çeşit evrakı muhafaza eder. Başkan ve ikinci başkan bulunmadığı zaman partiyi temsil eder.

Muhasip Üye: Yönetim kurulunun hesap işlerine bakar. Kanun, tüzük ve yönetmelikler uyarınca muhasebe defterini tutar. Harcamaların kurul kararına uygun olmasından başkanla birlikte sorumludur. Aidatları tahsil eder ve bunun için gerekli tedbirleri alır. Gelir bulmak imkanlarını kurula teklif eder. Kongreye sunulacak kesin hesap raporunu ve bütçe tasarısını hazırlar.

Kurulun sorumlu olduğu işler, yönetim kurulu kararıyla üyeler arasında bölüşülür. Görevliler verilen görevlerin yerine getirilmesinden birinci derecede sorumludur.

kinci başkan, sekreter ve muhasip üyeden biri veya birkaçı değiştirilebilir. Ancak bunun için yönetim kurulu üye sayısının üçte iki teklifi şarttır. İlk iki değişiklik salt çoğunlukla, daha sonraki değişiklikler üçte iki çoğunlukta olur.

MADDE 39- KURUL TOPLANTILARI, İSTİFA ETMİŞ SAYILAN ÜYELER

İl ve ilçe yönetim kurulları, ayda en az iki defa, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve bu tüzükle aksine hüküm yoksa, mevcudun çoğunluğu ile karar verir. Başkan yeter sayıya dahildir. Toplantılar münhasıran il veya ilçe merkezi binasında yapılır. Kararlar mevcut üyeler tarafından imzalanarak saklanır. Katılmayan üyeler karar defterinde gösterilir. Birbirini takip eden 3 toplantıya katılmayan üye istifa etmiş sayılır. Ancak bu hükmün uygulanabilmesi için her toplantının gün ve saatinin, alındı belgesi mukabilinde tebliğ edilmiş olması şarttır. Hakkında istifa etmiş kararı verilen üyenin bir üst kurula itiraz hakkı vardır. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. Kongrenin başlangıcı tarihinden bitimine kadar bu hükmün uygulanması için Teşkîlat başkanlığının onayının alınması gerekir. Herhangi bir nedenle yönetim kurulu üyeliklerinden birinin boşalması halinde kongrede aldıkları oy sırasına göre yedek yönetim kurulu üyeleri göreve çağırılır.

MADDE 40- İLÇE VE İL YÖNETİM KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ

Yönetim Kurulları;

1. Kanun ,tüzük ve yönetmelik hükümlerini, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararlarını, üst kademelerin vereceği talimatları ve kendisini göreve getiren kongrenin kararlarını yerine getirmek , ve kendine bağlı teşkîlatı denetlemek ve alt teşkîlat kademelerinin çalışmalarını koordine etmek,
2. Partinin üye sayısını ve tarafların partiye olan ilgisini arttırmak, parti görüşlerini anlatmak ve yaymak, partiyi güçlendirmek, seçimlerde parti adaylarının kazanması için çalışmak,
3. Ülkenin toplumsal sorunlarını izlemek, bilgi toplamak politika oluşturmak, bu politika ve bilgileri üst kademelere bildirmek, parti adaylarını ve seçilmişleri bilgilendirmek, aydınlatmak yoluyla denetleme ve uyarma görevini yerine getirmek,
4. Sürekli komisyonlar kurmak, bu konuda üyeleri görevlendirmek ve bu üyelerden danışma kurulları oluşturmak,
5. Üst kademeler ile bilgi alışverişi yapılarak siyasal, sosyal ve kültürel etkinlikler düzenlemek,
6. Kongreleri toplantı tarihinden en az yedi gün önce mahallin mülki amirine bildirmek,
7. Kademe kongrelerinin delege listelerini 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 21. Maddesinde, öngördüğü şekilde ismen hazırlayıp, kongre başkanlık divanına vermek,
8. 2820 sayılı Siyasi Kanunun 33. Maddesinde öngörüldüğü şekilde kongreler hariç olmak üzere, her kademede, yönetim kurulu başkanlığına, yönetim kurulu asil ve yedek üyeliklerine, disiplin kurulu başkanlığı ile asil ve yedek üyeliklerine seçilenlerin, parti tüzüğünde belirtilen bir göreve getirilenlerin adlarını, soy adlarını, doğum yer ve tarihlerini, meslek ve sanatlarını, ikametgahlarını; o mahallin en büyük mülki amirliğine seçim veya atamadan başlayarak 15 gün içinde yazıyla bildirmek,
9. Kendi kongrelerinde görüşülecek işleri hazırlamak, çalışma ve kesin hesap raporu ile dönem bütçe tasarısını kongreye sunmak,
10. Parti gelirinin en elverişli şekilde toplanması ve yeni gelir kaynaklarının bulunması için tedbirler almak,
11. Partililer ve partiler arsındaki geçimsizliği önlemek ve ara bulmak,
12. Acil bir neden olmadıkça bir üst kademe ile yazışmaya girmeden sırayı gözetmek suretiyle alt ve üst kademe ile nezaket ve saygı dairesinde sözlü ve yazılı ilişkilerde bulunmak ve hizmet beraberliğini devam ettirmek,
13. Parti alt yönetim kurullarını en az altı ayda bir denetlemek,
14. İlçe ve il yönetim kurullarınca kendi delegelerinin katılımıyla yılda en az bir defa, toplantı yapılarak ülke ve parti sorunlarını görüşmek ve tartışmak,
15. İlçe seçim kurulu ve sandık kurullarında görev alacak parti temsilcilerinin ve sandık müşahitlerini belirlemek ve eğitimlerini sağlamakla yükümlüdürler.

MADDE 41- YÖNETİM VE DİSİPLİN KURULU BAŞKAN VE ÜYELİKLERİNİN KENDİLİĞİNDEN BOŞALMASI

İlçe ve il yönetim kurulu ile disiplin kurulu asil ve yedek üyelerinin her ne sebeple olursa olsun, toptan çekilmeleri halinde boşalan kurullar yerine Merkez Karar ve Yönetim kurulunca yenileri teşkil olunur. Bu kurullar, kongrece seçilmiş yönetim ve disiplin kurullarının hak ve yetkilerine haizdir. İl ve İlçe yönetim kurullarının üye sayısı yedeklerinin getirilmesinden sonra yarıda aşağıya düşerse, kurul boşalmış sayılır. Bu durumda Merkez Karar ve Yönetim Kurulunca Yeni il ve ilçe kurulu teşkil olunur. Bu suretle teşekkül eden kurullar, Merkez Karar ve Yönetim Kurulunca ilgili kademenin kongresinin olağanüstü toplanmasına karar verilmedikçe normal kademe kongresine kadar göreve devam eder. İşten el çektirme dışında bir sebeple başkanlığın boşalması halinde ilgili kurul üye yedekleri ile üye tam sayısını, bu mümkün olmadığı takdirde karar yeter sayısına tamamlandıktan sonra kendi arasında üye sayısının (eksik tamamlandığı takdirde ise bu sayının) salt çoğunluğunun teklifi üçte ikisinin oyuyla değiştirilebilir. Değişikliğin yapılacağı toplantılar ilçelerde il Başkanı veya görevlendireceği, illerde de MKYK'nın görevlendireceği kişinin gözetiminde yapılır.

MADDE 42- İŞTEN EL ÇEKTİRME

1. Siyasi Partiler Kanunu ve tüzük hükümleri uyarınca tutulması gerekli defter ve kayıtların, usulüne uygun olarak tutulmaması veya tutulan defter ve kayıtlar üzerinde kasıtlı olarak değişiklik yapılması veya muhafaza edilmemesi, kanun, tüzük ve muhasebe ile ilgili belgelerin süresi içinde Genel Merkeze gönderilmemesi.
2. Organlarda görev alanların kimliklerinin mahallin en büyük amirliğine yazıyla bildirilmemesi,
3. Ülke ve parti çıkarlarını açıkça ve ağır şekilde zedeleyici davranışlarda bulunulması,
4. Tüzüğün 77. Maddesinde belirtilen Kesin Çıkarma cezasını gerektiren hallerden birinin Yönetim Kurulu Üyesi sıfatı ile işlenilmesi,
5. Etkili bir hizmet ahenginin kurulmamış olması,

gibi hallerde ilgililerin kanuni sorumluluklarının saklı kalması kaydıyla, Merkez Karar ve Yönetim Kurulunca, ilçe ve il başkanı ile yönetim kurullarına, aşağıdaki şekilde kısmen veya tamamen işten el çektirilebilir,

İşten el çektirmeyi gerektiren bir durumu tespit eden il yönetim kurulu, gerekçeli bir rapor ile Merkez Karar ve Yönetim Kurulundan ilçe başkanının işten el çektirilmesini ve ilçe yönetim kurulunun feshini isteyebilir.

Merkez Karar ve Yönetim Kurulu inceleme yaptırdıktan sonra veya parti müfettişinin göstereceği lüzum üzerine, verilecek bir karar ile ilçe başkanı ve üyelerini kısmen veya tamamen işten el çektirebilir ve yeni geçici kurul kurar veya eksiklerini tamamlar.

Merkez Karar Yönetim Kurulunun kararı kesindir. MKYK üçte iki çoğunlukla alacağı kararlarla, herhangi bir parti biriminin başkan veya yönetim kurulunu kısmen veya tamamen görevden alabilir,

İlçe ve il yönetim kurumlarının asil ve yedek üyeleri ile birlikte toptan işten el çektirilmesi halinde merkez karar yönetim kurulu işten el çektirme kararı ile geçici kurulu kurar ve tebliğ eder,

Kısmen işten el çektirme halinde il veya ilçe kurulu yedek üyelerle tamamlanır.

İşten el çektirme kararı siyasi partiler kanununun 101. Maddesinin d-1 bendinde gösterilen haller dışında yetkili kurulların üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oy ile alınır.

MADDE 43- GEÇİCİ YÖNETİM KURULLARI

Geçici kurullar, ilçe ve il yönetim kurullarının yetkili organlarca işten el çektirilmesi halinde teşkil olunan kurullardır. Geçici Yönetim Kurulları, İşten el çektirme kararının ilçe yönetim kurullarına tebliğinden itibaren 30 gün içinde ilçe kongresini; il yönetim kuruluna tebliğinden 45 gün içinde il kongresini toplayarak yeni kurulların seçimle oluşmasını sağlar. Bu süre içinde ilçe ve il kongresi için yeni delege seçilmemiş ise, kongre eski delegelerle toplanır. Bu suretle seçilen ilçe ve il yönetim kurullarının görev süresi normal kongrelerine kadar devam eder. Geçici Yönetim Kurullarının yapması gereken kongre sürecinde partinin yetkili organlarınca alınmış normal kademe kongrelerine başlama kararı var ise geçici yönetim kurullarının yapacakları bu kongreler normal kademe kongrelerini gündemine uygun olarak yapılır.

MADDE 44- YASAK DURUMLAR

Yönetim kurulu başkan ve üyeleri;

1. Parti genel politikası aleyhine demeç veremez, kendi kademelerine paralel resmi makamlardan yukarı makamlarla yazışma yapamaz, zorunlu hallerde konuyu bir üst kademenin yönetim kuruluna bildirerek onun aracılığıyla takipte bulunur.
2. Bağlı bulundukları üst kademeyle ilgilerini kesmeye karar veremez, dikkate alınmayan şikâyet ve istekleri varsa o kademeye bilgi vermek suretiyle bir üst kademeye başvurur.

MADDE 45- BAĞDAŞMAYAN GÖREVLER

Parti üyeleri seçimle oluşan parti organlarından yalnızca birine seçilebilirler.

Partili milletvekilleri seçimle teşekkül eden organlardan yalnızca genel merkez teşkîlatında görev yapabilir.

Birinci derece akrabalar aynı disiplin kurulunda birlikte görev alamaz.

Disiplin kurullarının başkan ve üyeleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği ve kongre delegeliği hariç, partiyle herhangi bir surette hizmet akti yapamaz, partiden gelir sağlayamaz.

Belediye başkanları ile belediye ve il genel meclisi üyeleri partinin her kademe kongresi için delege olabilir. Ancak belediye başkanları, parti yönetim organlarında görev alamaz.

Aynı kurulda görev alması caiz olmayanlardan, en fazla oy almış olanın üyelik sıfatı devam eder. Oyların eşitliği halinde kura çekilir.

MADDE 46- KONGRESİNİ YAPMAYAN KADEMENİN DURUMU

Her ne sebeple olursa olsun, kendi kademesinin kongresini yapamamış ilçe ve il teşkîlatı üst kademe kongresine katılamaz.